Katarakt Ameliyatı

Günümüzde kataraktın kesin tedavi şekli ameliyat ile olmaktadır. Kataraktın ameliyat dışında günümüzde etkili bir tedavisi bulunmamaktadır.

Ameliyatta saydamlığını kaybetmiş olan lens modern göz dışına alınır ve yerine yapay, üretilmiş göz içi mercekleri yerleştirilmektedir. Bazı hastalarımız ‘ben mercek yerleştirilmesini istemiyorum’ şeklinde ifadelerde bulunmaktadır. Katarakt ameliyatlarında göze mercek yerleştirilmesi zorunludur.

Katarakt Ameliyatı Nasıl Yapılır?

En güncel katarakt ameliyatı yöntemi fako ameliyatıdır. Fako ameliyatı günümüzde halk arasında lazerle katarakt ameliyatı olarak bilinmektedir. Aslında fako ameliyatında lazer kullanılmaz ancak dikişsiz bir ameliyat olduğu için halk arasında lazer katarakt ameliyatı olarak bilinmektedir.

Modern katarakt ameliyatının ortaya çıkması ameliyat tekniğinde önemli bir iyileşmeye neden olmuştur. Daha küçük kesiden ameliyat mümkün hale gelmiştir. Ameliyat sonrasında dikiş ihtiyacı ortadan kalkmıştır.

Katarakt Ameliyatı Aşamaları

• Hasta sırt üstü yatırılır ve ameliyat olacak gözü dışında tüm vücudu steril örtülerle kapatılır.
• Göze anestezik damla damlatılır ve uyuşturulur. Bir takım solüsyonlarla göz sterilize edilir.
• Göze genellikle 3 adet çok küçük kesiden girilir. Bu kesi boyutlarından bir tanesi yaklaşık 2.2 mm-2.8 mmm arasında, diğerleri ise 1 mm’nin altındadır.
• Göz içerisine viskoelastik adı verilen madde verilerek rahat bir ortamda çalışmak hedeflenir.
• Katarakt haline gelmiş olan lensin ön yüzünde açılan bir giriş deliğinden girilerek lens materyali göz dışına alınır. Bu esnada fako cihazının elciği kullanılır. 
• Lensin kapsülü içinde kalan kısım tamamen temizlendikten sonra ortaya çıkan cebe yapay göz içi lensleri yerleştirilir.
• Göz içerisine verilmiş olan viskoelastik madde dışarı alınır.
• Giriş yerleri bir miktar ödemlendirilerek kendiliğinden kapanması sağlanır ve ameliyata son verilir

Ameliyat Ne Kadar Sürer?

Ameliyatın süresi hekimin tecrübesine, yeteneğine ve kataraktın yoğunluğuna bağlıdır. Tecrübeli ve deneyimli hekimlerin ellerinde katarakt ameliyatı yaklaşık 10 dakika kadar sürmektedir. Ancak katarakt çok yoğunsa ve ilerlemişse bu durumda süre birkaç dakika kadar artabilir. Bu süreler deneyimli hekimlerdeki sürelerdir.

Katarakt ameliyatının bazı durumlarda 1 saat-1.5 saat kadar sürdüğü de olmaktadır. Ancak bu durum genellikle yeteri kadar tecrübe sahibi olunmayan durumlarda karşılaşılmaktadır. Bu nedenle ameliyat süresi oldukça önemli bir parametre olup genellikle hekimin yetkinliği ile ilişkilidir. Hastalarımızın katarakt ameliyatı olmadan önce ameliyat olacağı hekim konusunda araştırma yapmalarını tavsiye ediyoruz.

Katarakt Ameliyatı Riskli Midir?

Evet, risklidir! Ameliyatın mutlaka tecrübeli bir göz hekimi tarafından yapılması önemlidir. Tecrübeli bir hekimin elinde çok büyük oranda sorunsuz yapılabilmektedir. Ancak bazı durumlar vardır ki bu durumlarda ameliyatta karşılaşılabilecek sorunların ihtimali artabilir. Örneğin hasta çok fazla beklemişse ve katarakt çok sertleşmişse bu durumda ameliyat riski normal ameliyatlara göre biraz daha fazladır. Bu risk artışı hekimle ilişkili olmayıp, doğrudan gözle ilgili bir risktir. 

Bunun yanında daha önceden gözüne darbe gelmiş bir kişide ortaya çıkan katarakt durumunda darbeye bağlı olarak bazı riskler olabilmektedir. Bütün bu risklerin hekim tarafından hastaya anlatılması gerekmektedir. Ancak bütün bu risklere rağmen tecrübeli bir cerrahın elinde genellikle sorunsuz olarak bitmektedir.

Katarakt Ameliyatında Acı Hissedilir mi?

Katarakt ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapılmaktadır. Gözü uyuşturmak için göz damlası kullanılmaktadır. Göze damlatılan anestezik damlalar ile gözdeki ağrı hissi kaybolmakta ve ameliyat süresince hastanın ağrı hissetmemesine neden olmaktadır. Ayrıca göz içine ameliyata başladıktan sonra enjekte edilen ağrı kesicilerle de göz içinde fazladan anestezi yapılabilmektedir. Katarakt ameliyatlarında hastanın ağrı ve acı hissetmediğini kolaylıkla söyleyebiliriz. 

Katarakt Ameliyatından Sonra Göz Ne Kadar Kapalı Kalır?

Katarakt ameliyatından sonra gözün ne kadar kapalı kalacağı konusunda hekimler arasında uygulama farklılıkları vardır. Genellikle hastaların 2 saat  gözünün kapalı kalmasını, daha sonra ise gözlerini açmalarını tavsiye etmektedir. Hasta gözünü açtıktan sonra damlalara başlamakta ve tekrar gözünü kapamamaktadır. 

Katarakt Ameliyatında Kullanılan Mercekler

Ameliyatta saydamlığını kaybetmiş olan doğal mercek alındıktan sonra yerine konulan göz içi merceklerin bazı çeşitleri bulunmaktadır. Göze yerleştirilen merceklerin tipi kişinin gözünde astigmat olup olmadığına göre ya da kişinin aynı anda hem uzağı hem de yakını görme hedefine bağlı olarak değişmektedir. Son yıllarda katarakt ameliyatından sonra kişinin hem yakını hem de uzağı net görmesini sağlayan akıllı mercekler kullanıma girmiştir. 

Katarakt Ameliyatı Sonrası Yapılan İşlemler

Hasta ameliyat olduktan sonra hastanede 1 saat dinlendikten sonra evine gitmektedir. Ameliyat yapan ekip tarafından hastanın gözüne antibiyotikli göz kremi sürülerek ve göz kapama bantları ile kapatılarak evine gönderilir. Hasta evine gittiğinde 2-3 saat sonra gözünü göze bastırmadan açar. 

Ameliyat sonrasında hastaya kullanması için 3-4 adet göz damlası reçete edilir. Hastaya bu damlaları nasıl damlatılacağı anlatılır ve ayrıca bununla ilgili matbu bir bilgilendirme formu verilir. Ameliyat sonrasında bu damlalar genellikle 3-4 hafta kadar damlatılır. Bu damlalar ameliyatın hemen sonrasındaki 3-4 gün daha sık damlatılmakta, sonra ise damlatma sıklığı azaltılmaktadır. 

Ameliyat sonrasında birinci gün hasta göz hekimi tarafından kontrol edilir. Kontrol sonrasında diğer gözde de katarakt var ise o gözün ameliyatı da yapılabilir.

Katarakt Ameliyatı Ne Kadar Sürede İyileşir?

Katarakt ameliyatından sonra hasta 1. günde görmeye başlar. Ameliyatın olduğu gün puslu görmek normaldir. Eğer katarakt çok ilerlememişse bu durumda genellikle 1. günde kişi iyi görmeye başlar. 2. ve 3. gün daha net görme olmaktadır. Eğer ameliyat edilen katarakt sert ise yani hasta ameliyat olmak için çok fazla beklemişse bu durumda ameliyattan sonra kornea ödemi dediğimiz bir tablo ortaya çıkabilmekte ve ödemin çözülmesi bazen 1 hafta kadar sürmektedir. Ancak bu nadir görülen bir durumdur.

Katarakt cerrahisinin riski var mıdır? 

Her göz ameliyatı gibi katarakt cerrahisi de risk taşımaktadır. Ancak bu kadar riskleri taşımasına rağmen ameliyatlardaki başarı oranı çok yüksektir. Günümüz teknolojileri ile katarakt cerrahisi yöntemleri gelişmiş olup, mikro kesiklerle, dikiş atılmadan yapılmaktadır. Uzman bir cerrahın yaptığı katarakt ameliyatı sonrası hasta günlük yaşamına çabuk bir şekilde dönebilir. Daha önce de belirttiğimiz üzere katarakt cerrahisi, uzman hekimler tarafından yapılması büyük önem arz etmektedir. Bu yüzden de hastane seçiminize dikkat etmelisiniz. 

Katarakt Ameliyatı Ne Zaman Yapılmalıdır?

Modern katarakt cerrahisinde eski teknikte olduğu gibi kataraktın yoğunluğunun artmasının beklenmesi ameliyatta komplikasyon riskini artıran bir durumdur. Çok beklemiş bir kataraktta ameliyat süresi uzamaktadır. Ameliyat süresinin uzaması ve ayrıca bazı başka risklerin artmasından dolayı katarakt yoğunluğu makul bir dereceye gelince alınması gerekir ve gereğinden uzun süre beklenmesi uygun değildir.

Görme Azlığının Derecesi ve Ameliyatın Zamanlaması

Ameliyat yapılması için hastanın görme seviyesi ne kadar etkilenmiş olmalıdır? Bu durum kataraktın tipine ve hastanın şikâyetlerine bağlı olarak değişmektedir. Örneğin, arka subkapsüler katarakt adını verdiğimiz bir katarakt tipinde hastanın merkezi görmesi yüzde 100 olsa bile ameliyat edilebilir. Çünkü bu tarz kataraktta kişide ışık rahatsızlığı çok fazla olur ve ışıklı ortamlara girince kişinin görme seviyesi azalır. Ancak nükleer katarakt durumunda hastanın görme seviyesinin 0.7 ya da altına düştüğü zaman ameliyat edilmesi genel bir yaklaşımdır. Bunlar genel prensipler olmakla birlikte ameliyat zamanlamasının her hasta özelinde değerlendirilmesi en uygun yaklaşımdır.

Bebeklerde görülen kataraktlarda ise çok acil ameliyat yapılması göz tembelliğinin önlenmesi açısından çok önemlidir.

Katarakt Ameliyatı Gecikirse Ne olur?

Ameliyatı geciktirilirse katarakt yoğunluğu artar ve sert bir katarakt halini alır. Sert kataraktlarda kişinin görme seviyesi azalır ve ameliyat zorlaşır. Katarakt sert hale geldiğinde ameliyatta sorunla karşılaşma riski artar.

Katarakt ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?

• Katarakt ameliyatı sonrası hasta hafif yiyeceklerle beslenmelidir.
• Ameliyattan sonra 1 hafta ağır yükler kaldırılmamalıdır.
• Ameliyat olan kişi, ameliyat günü sonrası araba kullanmamalıdır. 
• Duş alımı konusunda da, göze su değmediği sürece duş alınabilir. 
• Ameliyat sonrası göze baskı uygulanmamalı ve darbelerden korunmalıdır. 
• Ameliyat sonrası ilk gün gözlerde bulanık görülebilir ve normal bir olaydır. Sağlıklı bir şekilde yürüyebilmek için destek alınabilir.